همه آنچیزی که باید در مورد سعدی شیرازی بدانید

همه آنچیزی که باید در مورد سعدی شیرازی بدانید

ابومحمد مشرف الدین مصلح بن عبدالله بن مشرف ملقب به سعدی ، شاعر و نویسنده بزرگ قرن هفتم هجری است. کلمه سعدی از نام اتابک مظفرالدین سعد پسر ابوبکر پسر سعد پسر زنگی و استاد سخنرانی ، پادشاه سخنرانی ، شیخ اجل و استاد گرفته شده است. از عناوین ویژه این شاعر بزرگ ایرانی است.

سعدی بدون شک یکی از پنج شاعر اول زبان فارسی و یکی از بزرگترین شاعران ایران است که زیبایی گفتار و شیوایی او در شعر و نثر شهرت جهانی دارد و زبانزد همه است. غزل سرایی سعدی درباره اخلاق و عرفان بسیار زیبا و جذاب است و هیچ کس تاکنون نتوانسته چنین غزل زیبایی بسراید.

کتاب های این شاعر بزرگ به زبان های اروپایی نیز ترجمه شده است. تا جایی که برخی معتقدند اروپا ادبیات فارسی را از طریق اشعار سعدی می شناختند. بد نیست بدانید که یکی از زبان هایی که کتاب گلستان سعدی به آن ترجمه شده است ، فرانسوی است.

مرکز مطالعات سعدی ، از سال 1381 ، اولین روز اردیبهشت را به این شاعر بزرگ و محبوب کشورمان اختصاص داده و آن را روز سعدی اعلام کرد.

آرامگاه سعدی کجاست؟

آرامگاه سعدی در شمال شرقی شیراز ، در دامنه کوه پهندژ  و در کنار باغ دلگشا ، انتهای خیابان بوستان واقع شده است.. محل دفن سعدی یک خانقاه بود که او در سال‌های پایانی زندگی خود در آن می‌زیست و هم‌اکنون، این مجموعه سعدیه نامیده می‌شود. در اطراف مقبره سعدی، قبرهای زیادی از بزرگان دین همانند شوریده شیرازی وجود دارد که بنا به وصیت خود در آنجا مدفون شده‌اند. آرامگاه سعدی در تاریخ ۲۰ آبان سال ۱۳۵۳ به شماره ثبت ۳/۱۰۱۰ در انجمن آثار ملی به ثبت رسید.

مسیر دسترسی: شیراز ، انتهای خیابان بوستان ، جنب باغ دلگشا (نمایش بر روی نقشه)

زندگی نامه سعدی

سعدی بین سالهای 600 و 615 هجری قمری در شیراز متولد شد. البته برخی از محققان سال تولد وی را 585 هجری قمری ذکر کرده اند. از آنجا که اطلاعات دقیق زندگینامه این شاعر بزرگ در دسترس نیست ، بیشتر اطلاعات موجود درباره وی بر اساس فرضیه ها و آثار وی است ، گرچه ممکن است اطلاعات جمع آوری شده از آثار وی اغراق آمیز و افسانه ای باشد

سعدی در جوانی در مدرسه نظامیه در بغداد تحصیل کرد که مهمترین مرکز علم و دانش آن زمان جهان اسلام محسوب می شد. وی ادبیات ، تفسیر ، فقه ، کلام و حکمت را آموخت و پس از مدتی به عنوان خطیب به شام، مراکش، حبشه و حجاز سفر کرد. سپس به شیراز برگشت و تا پایان عمر در این شهر اقامت کرد.

⭐ همه آنچیزی که باید در مورد سعدی شیرازی بدانید ⭐

نام کوچک سعدی مصلح بود که به نام پدربزرگ پدری اش نامگذاری شد. سعدی در سن 12 سالگی پدر خود را از دست داد و در برخی از آثارش به خوبی از پدرش یاد کرده است. جالب است بدانید که سعدی خواهرزاده قطب الدین شیرازی است. قطب‌الدین شیرازی یکی از علمای ایرانی قرن هفتم بود که نقش مهمی در گسترش حکمت، فلسفه، علوم طبیعی، هنر و پزشکی ایفا کرد.

استاد سخن در سال ۶۵۵ هجری قمری سعدی نامه یا بوستان را به نظم درآورد و یک سال پس از آن یعنی در سال ۶۵۶ هجری قمری گلستان را تالیف کرد. فاصله اندک میان جمع‌آوری بوستان و گلستان، نشان از تبحر و فرهنگ و ادب بسیار بالای این شاعر بزرگ دارد که قابل تامل است. او علاوه بر بوستان و گلستان، قصاید، غزلیات، قطعات، ترجیح بند، رباعیات و مقالات بسیاری سروده و نوشته که همگی در کلیات سعدی جمع‌آوری شده‌اند.

سعدی بین سالهای 690 تا 694 هجری قمری در شیراز درگذشت و آرامگاه وی اکنون به عنوان سعدیه شیراز معروف است.

آثار سعدی

همه آثار سعدی ، از جمله شعر و نثر ، در کتابی به نام کلیات سعدی جمع آوری شده است. اما در این میان دو اثر وی بوستان و گلستان در دو کتاب مستقل منتشر شده است.بوستان سعدی به نظم و گلستان او به نظم و نثر مسجع تالیف شده‌اند. جالب است بدانید که آثار سعدی بسیار روان و ساده نوشته شده و نکات دستوری در آثار او به صحیح‌ترین شکل ممکن رعایت شده است. در ادامه با معرفی کلیه آثار سعدی همراه شما هستیم.

کتاب بوستان سعدی

بوستان اولین اثر سعدی بوده که تالیف آن در سال ۶۵۵ هجری قمری به پایان رسید. این کتاب که یکی از شاهکارهای ادب فارسی به شمار می‌رود، در نسخه‌های قدیمی سعدی‌نامه نامیده می‌شد؛ اما بعدها به بوستان تغییر پیدا کرد.

سعدی، بوستان را در طی سفرهای خود سرود و پس از بازگشت به وطن، آن را در اختیار دوستان خود قرار داد. بوستان به شعر نوشته شده و حدودا چهار هزار بیت شعر را شامل می‌شود. بوستان کتابی بر پایه اخلاق، تربیت، سیاست و اجتماع بوده و قالب شعری آن مثنوی است.

کتاب بوستان با مقدمه ای تقریباً طولانی آغاز می شود و شامل ده فصل به نام های عدل، احسان، عشق، تواضع، رضا، ذکر، تربیت، شکر، توبه و مناجات و ختم کتاب می‌شود. جالب است بدانید که سعدی این اثر خود را به ابوبکر بن سعد زنگی تقدیم کرده است.

کتاب گلستان سعدی

می توان گلستان را یکی از تأثیرگذارترین کتابهای نثر در ادبیات فارسی دانست. سعدی این کتاب را در سال 656 هجری قمری ، یک سال پس از نگارش بوستان نوشت. گلستان به نثر آهنگین آمیخته با نظم نگاشته شده و شامل هشت فصل به نامهای سیرت پادشاهان، اخلاق درویشان، فضیلت قناعت، فوائد خاموشی، عشق و جوانی، ضعف و پیری، تاثیر تربیت و آداب صحبت است.

سعدی در این کتاب از پرداختن به تاریخ نگاری و تذکره نویسی پرهیز کرده و تمرکز خود را بر بیان امور مربوط به زندگی و منش اشخاص گذاشته است. خالی از لطف نیست که بدانید در گلستان اوضاع فرهنگی و اجتماعی زندگی مردم آن زمان به زیبایی هر چه تمام‌تر به تصویر کشیده است، بنابراین اگر به آشنایی با زندگی مردم آن زمان علاقه‌مند هستید، حتما گلستان سعدی را بخوانید، همچنین حکایت‌های کوتاه و بلند بسیاری در این کتاب نوشته شده که خواندن هر یک از آن‌ها تجربه‌ای جدید را مقابل چشمان شما رقم خواهد زد.

گلستان تقریبا به زبان عامیانه و ساده نوشته شده و در آن از کلمات پیچیده و دشوار استفاده نشده است؛ بنابراین اکثر قسمت‌های آن به سادگی قابل فهم است. جالب است بدانید که گلستان یکی از نخستین کتاب‌های فارسی است که با استفاده از ماشین چاپ منتشر شد.

این کتاب اولین بار در سال ۱۸۲۴ میلادی در تبریز به چاپ رسید. گلستان، تقدیمی سعدی به سعد بن ابوبکر بن سعدی زنگی است. از دیگر آثار سعدی که به نثر نوشته شده است، می‌توان به مجالس پنجگانه، رساله عقل و عشق و نصیحه الملوک اشاره کرد.

غزلیات

غزلیات سعدی مجموعه شعرهایی است که سعدی در قالب غزل سروده است. سعدی حدود 700 غزل دارد که در آنها به زبانهای سنایی و انوری توجه ویژه ای داشته است. بیشتر غزل های سعدی بر اساس عشق است و غزل های عاشقانه او تا پایان عشق باقی مانده است. در صورتی که این ویژگی در شاعران به ندرت دیده می شود. سعدی علاوه بر غزل های عاشقانه غزل‌های عارفانه و پندآموز زیادی هم سروده است که بسیار زیبا و قابل تامل هستند.

به طور کلی غزل های سعدی در چهار کتاب به نام های طیبات، بدایع، خواتیم و غزلیات قدیم جمع‌آوری شده است. سعدی غزلیات قدیم را در دوران جوانی سروده که سرشار از شور و شعف است. دوران میانسالی او به سرودن بدایع و طیبات گذشت و خواتیم مربوط به دوران کهنسالی این شاعر بزرگ است. بهتر است بدانید که طیبات و بدایع از نظر هنری نسبت به دو کتاب دیگر برتری دارد.

نصیحه الملوک

محتوای این اثر سعدی در محوریت پند و اخلاق و چندین رساله دیگر به نثر در موضوعات مختلف است.

مجالس پنجگانه

مجالس پنجگانه سعدی به نثر است و به خطابه‌ها و سخنرانی‌های او اطلاق می‌شود. محتوای این اثر سعدی به نصحیت و ارشاد مربوط می‌شود؛ اما از نظر نویسندگی سطح بسیار پایین‌تری از گلستان دارد.

قصاید عربی سعدی اثر مستقلی به زبان عربی ندارد؛ اما برخی از اشعار او به زبان عربی سروده شده است. قصاید عربی سعدی شامل تعدادی قصیده، قطعه و تک بیت بوده و در سال ۱۳۹۰ در کتابی با نام اشعار عربی سعدی به همراه ترجمه فارسی آن‌ها، به چاپ رسید. موسی اَسوار؛ مترجم ایرانی و عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی، قصاید عربی سعدی را به نسبت شعر شعرای عرب زبان هم عصر سعدی، در جایگاه مناسبی می‌داند.

هزلیات

در مجموعه آثار سعدی، سه رساله با نام‌های مطایبات، مضحکات و خبیثات به چشم می‌خورد که به مجموعه آن‌ها هزلیات گفته می‌شود. مطایبات، شامل مجموعه‌ای از لطیفه‌ها و داستان‌های جنسی بوده که در نگارش آن‌ها از الفاظ جسورانه و بی‌پروا استفاده شده است. مضحکات و خبیثات هم به زبان نثر نوشته شده‌اند. گفته می‌شود سعدی به دستور عالی مقامان زمان خود، هزلیات را سروده است.

ملعمات و مثلثات و ترجیعات

این آثار سعدی در قالب‌های خاصی همانند ترجیح بند سروده شده است.

مراثی

مراثی شامل چند قصیده بلند در حمد و ستایش مستعصم بالله، آخرین خلیفه عباسی بوده که به فرمان هلاکو کشته شد. مراثی از چندین مرثیه در وصف اتابکان فارس و وزرای آن زمان هم تشکیل شده است.

صاحبیه

صاحبیه شامل چندین قطعه فارسی و عربی بوده که بیشتر آن‌ها در ستایش شمس‌الدین صاحب دیوان جوینی وزیر دانشمند دوست عصر اتابکان سروده شده است. این اثر به همین علت صاحبیه نام‌گذاری شده است.